دلایل یک استعفا

دلایل یک استعفا

رئیس‌ شورای شهر می‌گوید محمدعلی نجفی بیمار است (1396/12/24 )

محسن هاشمی

شهردار تهران استعفا داد. محمدعلی نجفی در حالی که دوره حضورش در بهشت تازه به شش ماه رسیده است، از ادامه حضور در این مسئولیت استعفا داد و آن‌گونه که شنیده‌ها حکایت می‌کند، این استعفا درنتیجه اتفاقات اخیر و احضار او به دادستانی و مخالفت‌ها و فشارهای چندماهه اخیر از سوی جریان کارگزاران به‌عنوان جریان سیاسی سابق خود نجفی است، هرچند محسن هاشمی در اعلامی رسمی دلیل استعفا را «بیماری غیرقابل بیان» نجفی اعلام می‌کند.  محمدعلی نجفی جزء گزینه‌های اصلی اصلاح‌طلبان شورای پنجم پس از همراهی کم‌سابقه مردم تهران و رأی بی‌سابقه در انتخابات شورای شهر بود و خیلی زود در میان گزینه‌های دیگر انتخاب شد. او پیش‌تر برای رفتن به دولت پیشنهاد شده بود اما همین جریان سیاسی کارگزاران در همراهی با اصلاح‌طلبان او را به‌عنوان گزینه شهردار تهران مطرح کرد و جلو انداخت.  اگرچه نیمه‌کاره‌گذاشتن مسئولیت‌ها برای نجفی تبدیل به رویه شده است؛ پیش از این نجفی در دولت اول حسن روحانی به سمت معاونت رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی انتخاب شد و قرار بر این بود که این سازمان آشفته در دولت احمدی‌نژاد را به آرامش و سروسامانی برساند اما حضور او در این سازمان کمتر از شش ماه طول نکشید و یکباره با بهانه بیماری قلبی، استعفا داد.  او همین چند هفته قبل در گفت‌وگویی با اشاره به فشارهای پیدا و پنهان بر شهرداری تهران صراحتا گفت: «اما من ایستاده‌‌ام»، ولی خبر استعفایش را به شکل غیررسمی در شب شلوغ و پرکار چهارشنبه‌سوری پخش کردند و درنهایت روز گذشته اعضای شورا که مدعی شفافیت هستند، بعد از سکوت و دورزدن و فرار از رسانه‌ها، بالاخره خبر را تأیید کردند. سه‌شنبه این هفته، آخرین روز کاری شورای شهر تهران بود و بررسی استعفای شهردار تهران طبق قاعده باید به اولین جلسه پس از تعطیلات نوروزی موکول شود. این روال معمولی است که باید طی شود و اعضای شورا هم می‌توانستند ديروز صبح پس از اعلام و تأیید این خبر قطعی‌شده، همین برنامه را اعلام کنند اما این کار را تا ساعت سه عصر در حالی که اذهان عمومی درگیر و رسانه‌ها پشت در سالن جلسات بودند، کش دادند. رفتار اعضای شورای شهر تهران و روابط‌عمومی شهرداری تهران از ساعات اولیه صبح که خبر قطعی این موضوع منتشر شد، دور از شفافیت با مردم و رسانه‌ها بود. آنها جلساتی که شب گذشته داشتند، اصل تقدیم استعفا به رئیس شورا و گفت‌وگوی مفصل با شهردار تهران را رد می‌کردند و برخی از اعضا و مسئول دفتر شهردار به‌کل موضوع را تکذیب می‌کردند. در این میان برخی از اعضا اظهار بی‌اطلاعی کردند، برخی گفتند فعلا حرف نمی‌زنند و برخی تلفن‌ها را جواب ندادند. هرچند به گفته خبرنگاران تعدادی از اعضاي غیررسمی خبر استعفا را تأیید کرده بودند. گویا کسی نمی‌خواست اعلام‌کننده این خبر باشد. احمد مسجدجامعی در بین اعضا تنها کسی بود که استعفا را تأیید کرد اما گفت باید صبر کرد و بعد داخل جلسه رفت و درنهایت محسن هاشمی پس از چند ساعت انتظار از جلسه‌ای مشترک بیرون آمد و در جمع خبرنگاران اصل خبر استعفا را تأیید و توضیحات تکمیلی را ارائه کرد. 


رئیس شورای شهر تهران تأکید کرد که استعفا به من ارائه شده اما باید بررسی و مراحل آن طی شود و افزود: نجفی براساس قانون باید وظایف خود را تا اولین جلسه رسمی شورای شهر در سال آینده ادامه دهد و شهر را با معاونان اداره کند. ما در روزهای پایانی سال هستیم و هم شهروندان و هم کارکنان شهرداری تهران روزهای پرکار و متراکمی را می‌گذرانند.  او با اعلام اینکه عصر روز گذشته (سه‌شنبه) استعفایی را از دکتر نجفی دریافت کردم و امروز (چهارشنبه) هم با حدود ٢٠ نفر از اعضای شورای شهر در جلسه‌ای موضوع را بررسی کردیم، گفت: استعفای نجفی به دلیل مشکل جدید پزشکی وی است که نمی‌توان اطلاعات پزشکی آن را علنی کرد. البته من از کم‌وکیف مشکل باخبر هستم اما بحث شخصی و خصوصی است.  هاشمی افزود: در اولین جلسه بعد از تعطیلات نوروزی با حضور نجفی استعفا و دلایل آن بررسی خواهد شد و اگر توضیحات قانع‌کننده باشد، اعضا استعفا را می‌پذیرند و اگر اعضا دلایل را قانع‌کننده ندانند، شهردار باقی می‌ماند؛ اما هیچ جای نگرانی نیست چراکه تیم شهرداری در این مدت به وظایف خود عمل خواهد کرد.  وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه گفته شده است که شهردار تهران از عدم حمایت و موضع‌گیری اعضای شورا درخصوص حواشی برج میلاد دلخور است، تصریح کرد: من دلخوری آقای نجفی از اعضای شورا را تکذیب می‌کنم؛ چراکه هیچ‌وقت در مورد دلخوری چیزی به ما نگفته‌اند و شب‌های گذشته هم جلسه دوستانه‌ای برای رونمایی از تندیس آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی داشتیم و دلخوری وجود نداشت.  هاشمی در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا اعضای شورا موافق یا مخالف استعفا هستند، گفت: من نمی‌توانم در مورد نظر اعضای شورای شهر صحبت کنم و طبیعی است که ٢١ نفر ناراحت هستیم که شهردار استعفا داده است؛ اما مشکل نجفی پزشکی است و باید از خودشان در مورد این موضوع شخصی سؤال بپرسیم. به گزارش «شرق»، در میانه شایعات صبح دیروز تا زمان نشست خبری محسن هاشمی، افرادی درباره این استعفا واکنش‌ها و اظهاراتی داشتند و در فضای مجازی سؤال‌هایی به وجود آمد. رحمت‌الله حافظی، عضو اصولگرای منتقد محمدباقر قالیباف در شورای چهارم شهر تهران که در دور جدید دیگر برای این مسئولیت تمایلی نداشت اما در توییتر و فضای مجازی همچنان موضوعات مدیریت شهری را دنبال می‌کند، در توییتی کوتاه چند نکته را افشا کرد. حافظی در توییت خود نوشت: «مدیر منصوب شهردار سابق مراسم رقص در برج میلاد را تدارک می‌بیند، شهردار فعلی به دادستانی احضار می‌شود سپس با وثیقه آزاد می‌شود نهایتا استعفا می‌دهد. با این رفتارها و چنین عملکردی نیازی به ستون پنجم دشمن نداریم، خودمان تیشه به ریشه‌ها خواهیم زد». محسن هاشمی می‌توانست به این شائبه جواب صریحی بدهد اما نداد و در پاسخ به این سؤال که آیا شما بازداشت شهردار تهران و آزادشدن او با قید وثیقه را تأیید می‌کنید؟ گفت: «این موضوع را از خودشان و دادستان بپرسید و من هم این موضوع را شنیده‌ام».  او در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا فشارهای سیاسی در استعفای نجفی نقش داشته است، ادامه داد: هرچند آقای نجفی فشارهای زیادی تحمل کرده اما تصمیم نداشت به دلیل این فشارها استعفا دهد، تا اینکه این مشکل جدید پزشکی حادث شد. این مشکل استرس‌پذیر هم نیست و دکتر به او تأکید کرده تا از فضای پراسترس دور باشد و این در حالی است که در شهرداری فشار و استرس زیاد است. به همین دلیل است که مردان سیاست مردانی قوی هستند؛ چون خاصیت سیاست فشار و استرس است.  او در پاسخ به سؤال دیگری درباره اینکه آیا شما شهردار بعدی تهران می‌شوید؟ تصریح کرد: من قصد چنین کاری ندارم. او به شوخی گفت: ریاست استرس‌زاست، نمی‌خواهم من هم مریض شوم، هنوز جوانم. 
هاشمی در پاسخ به سؤالی درباره گزینه‌های شهرداری گفت: از آنجا که هنوز درباره قبول و رد استعفای آقای نجفی تصمیمی گرفته نشده و اعضای شورای شهر نظر خود را نداده‌اند، هیچ گمانه‌زنی‌ای نمی‌کنیم. 


او با بیان اینکه باید از نجفی بابت بیان صادقانه بیماری‌اش تشکر کرد، گفت: بسیاری از آدم‌های سیاسی برای آنکه به کارشان ادامه دهند، بیماری خود را پنهان می‌کنند اما این موضوع درباره نجفی کاملا متفاوت است. خبرنگاران گفتند باورمان نمی‌شود که نجفی فقط به دلیل مسائل پزشکی استعفا داده است و هاشمی گفت: بعضی از اعضای شورای شهر نیز چنین تصوری داشتند اما با پزشک او تماس گرفتند و او آن را تأیید کرد و بعدا می‌توانید از خودشان این موضوع را پیگیری کنید و اگر تمایل داشتند، می‌توانید پرونده پزشکی‌شان را ببینید. 


او در پاسخ به این سؤال که چرا شورا درباره حواشی برج میلاد سکوت کرد؟ گفت: اگر دادستان موضع نمی‌گرفت، ما حتما مواضع خود را اعلام می‌کردیم اما اصولا بعد از آنکه دادستان وارد می‌شود، باید منتظر نظر و نتایج دادستانی باشیم. 
هاشمی برای توضیح بیشتر روال اعلام استعفا به موضوعی اشاره کرد که به جای شفافیت، سؤال‌ها را بیشتر کرد. او به اعلام و مشورت موضوع با اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور اشاره کرد و گفت: روز گذشته (سه‌شنبه) در داخل صحن علنی بودم که استعفای نجفی را متوجه شدم. بعد از آن با نجفی جلسه داشتم و با جهانگیری نیز که نماینده دولت است، صحبت کردم و تلفن‌های زیادی نیز داشتم که از دلایل استعفا مطمئن شوم. بعد از آن با هیئت‌رئیسه جلسه‌ای داشته و تمامی اعضای شورای شهر را برای جلسه امروز ظهر دعوت کردم و در نامه قید شد که جلسه ضروری است اما درباره محتوای جلسه چیزی نگفتم.  او در پاسخ به این سؤال که چرا با جهانگیری درباره استعفای نجفی صحبت کردید، گفت: به دلیل آنکه ایشان در بدنه دولت قرار دارد.  به گزارش «شرق»، البته اتفاقاتی که در ماه‌های اخیر در شهرداری تهران رخ داد و اقداماتی که نجفی اجرا کرد، حواشی و موانع زیادی را برای او از طرف خودی‌ها و رقبا داشت. جریان اصولگرای رانده‌شده از بهشت از همان ابتدای حضور اصلاح‌طلبان در شورا و انتخاب نجفی به‌عنوان شهردار با خبرگزاری‌های وابسته خود، برنامه‌ای منسجم و جدی را در پرونده‌سازی و فشار با کوچک‌ترین موضوعات شروع کردند و از حوادث مختلف حواشی چند روزه درست کردند و در آخرین حرکت موضوع رقص چند دختربچه در برج میلاد در حضور نجفی به احضار او از سوی دادستان تهران منتهی شد.  البته این خبر در فضای مجازی واکنش‌های مختلفی داشت؛ جریان اصولگرا بر بنای تخریبی خود افزود و جوک‌هایی را در توییتر و اینستاگرام پراکند و جمعی از فعالان سیاسی به این استعفا که در ناباوری اعلام شده، در توییتر خود بنابر اطلاعاتی که داشتند، دیدگاهشان را بیان کردند. 
آذر منصوری، فعال سیاسی نوشت: «جریانی بعد از ۲۹ اردیبهشت ۹۶ بدون توجه به گسست‌هایی که ایران امروز را تهدید می‌کند، پروژه خود را کلید زده است؛ القای یأس و ناامیدی، ایجاد اختلاف در جریان اصلاحات، مسدودکردن هر راهی که به گفت‌وگو و تفاهم ملی و حل مسائل ختم می‌شود. فشار بر نجفی برای کناره‌گیری هم بخشی از این پروژه است». زهرا احمدی‌پور، معاون سابق رئیس‌جمهور و رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی هم در تويیتی نوشت: «هزینه پاکدستی، فسادستیزی و شفافیت، حذف‌شدن از چرخه مدیریت است».


علی شکوری‌راد، فعال سیاسی هم در تويیتی نوشت: «نجفى شهردارى كارآمد و موفق است. در اين مدت تعامل خوبى با شورا داشته، همكاران شايسته‌اى برگزيده و كارهاى شفاف و ارزشمندى انجام داده است. رفتن او از شهردارى اصلا به نفع تهران و تهرانى‌ها نيست. آنهايى كه اين آرزو را دارند و آن را دنبال مى‌كنند، بدانند، اقداماتشان عليه مردم و شهر تهران است».  با این اتفاق اصلاح‌طلبان در عمل نشان دادند که در تحقق شورا و شهرداری یک‌دست و همکاری مشترک با هم، نه تجربه‌ای دارند و نه تلاشی در این جهت می‌کنند. به نظر می‌آمد که ناکامی شورای اول و ازدست‌دادن فضای سیاسی و اجتماعی جامعه در این سال‌ها برای اصلاح‌طلبان درس قابل‌توجهی داشته اما شواهد عکس این موضوع را نشان می‌دهد و اختلافات و فشارهای درونی این جریان قوزبالاقوز مشکلات بیرونی شده است.