بازار مرشد دبی با رستوران‌ها و مغازه‌هایی که علایم فارسی از آن به خوبی مشهود است یکی از قدیمی‌ترین بخش‌هایی است که چندین دهه است با ایران ارتباط تجاری دارد. اما این وضعیت در حال تغییر است. تحریم‌های اقتصادی این روزها همه چیز را تغییر داده است!
رویترز در گزارشی با اشاره به وضعیت کسب و کار‌های ایرانی در امارات نوشت تعداد زیادی از مغازه‌هایی که به ایرانی‌ها تعلق داشته بسته شده یا برای فروش گذاشته شده است. تجار هندی و پاکستانی در حال حاضر جای ایرانی‌هایی را که یک زمانی بر بازار دوبی سلطه داشتند را گرفته‌اند.
ایرانی‌هایی که در دوبی زندگی می‌کنند گفته‌اند که تحریم‌های آمریکا مشاغل آنها را با سختی رو به رو کرده است. دبی یکی از اصلی‌ترین مسیر‌های ارتباطی ایران با جهان بیرون بود، اما تجارت بین این دو کشور کم کم به دلیل تحریم‌ها کند و بی رمق شده است. تحریم‌هایی که در ماه آگوست و نوامبر علیه ایران اعمال شده، ارز مبادلاتی ایران، بخش اتومبیل، فلزات، نفت و بانک داری را هدف قرار داده است.
کسب کار‌هایی نظیر زعفران، پوشاک و مواد غذایی فرآوری شده که ایرانی‌ها در بازار دبی به فروش می‌رساندند به طور مستقیم تحت تحریم قرار نگرفته، اما تجار می‌گویند شرایط تجارت بدتر شده است. بانک‌هایی در امارات هستند از جمله بانک دبی، در مورد کار با ایران بی میل هستند چرا که از تحریم‌های ثانویه آمریکا می‌ترسند. ارزش ریال ۷۰ درصد در برابر دلار سقوط کرده و تجارت با ایران را پرخطر کرده است.
«آقتاب حسن» یکی از اعضای شورای بازرگانی ایران به رویترز گفته بسیاری از ایرانی‌ها مغازه هایشان را بسته اند و تجارت در دبی برای آنها سخت‌تر شده است. برخی از آنها می‌خواهند این شهر را ترک کنند و پایگاه دیگری برای عملیات‌های خود پیدا کنند.
روابط رو به زوال بانکی نیز تجارت‌های مرتبط با صادرات کالا‌های دیگر از سایر کشور‌ها از طریق بنادر دبی و فرودگاه‌های امارات به ایران را سخت‌تر کرده است. در گذشته این بخش شامل صادرات اتومبیل، قطعات الکترونیکی، ماشین آلات، شیشه و پلاستیک از سایر کشور‌ها به ایران بود.
سال گذشته ۲۹% از واردات ۷۱.۵ میلیارد دلاری ایران از طریق امارات وارد شده بود. بیشتر این میزان از طریق دبی به ایران وارد شده است.
تجارت‌های دو طرفی ایران و امارات از ۲.۴۹ میلیاردد دلار در ماه دسامبر به ۱.۷۵ میلیارد دلار در ماه جولای امسال رسید. در سال ۲۰۱۴ در دوران تحریم‌های دور قبل علیه ایران، میانگین تجارت ماهانه میان ایران و امارات ۱.۹۲ میلیارد دلار بود.
مهرداد عمادی اقتصاددان شرکت بتاماتریکس لندن که یک شرکت تحلیل ریسک انرژی است، گفته ریال به شدت به واسطه تحریم‌ها تضعیف شده و به تجارت با ایران به این دلیل که واردات به سبب گران تمام شدن کاهش پیدا کرده به شدت آسیب دیده است.
او گفته: زمانی که شما افت شدید ارزش ارز را دارید هزینه واردات افزایش پیدا می‌کند، اما حقوق‌ها افزایش پیدا نمی‌کند. در نتیجه مردم مجبور به صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌ها می‌شوند.
تور بازدید مقام‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا به منطقه در مورد شرایط حقوقی تحریم‌های آمریکا، بانک‌های منطقه را نسبت به ارتباط با ایران محافظه‌کار کرده است. همین امر پرداخت‌ها برای تجارت در امارات را با سختی روبرو کرده است.
بانک‌ها بدون امضای یک همکار اماراتی، برای ایرانی‌ها حساب باز نمی‌کنند
یکی از مدیران ایرانی که در بازار مرشد مشغول به کار است، گفته: بانک‌ها در دوبی دیگر برای ایرانی‌ها بدون وجود امضای یک شریک محلی اماراتی و وجود یک سری اسناد و مدارک خاص حساب باز نمی‌کنند. نقل و انتقال بین المللی پول از طریق بانک‌های امارات در سطوح بالا غیر ممکن شده است.
مبارک راشد المنصوری رییس بانک مرکزی امارات این ما اعلام کرده بود که بانک‌های امارات نسبت به کار با تجار ایرانی محافظه‌کار شده‌اند چرا که آنها باید روابطشان را با بانک‌های آمریکایی حفظ کنند.
او گفته بود دو بانک ایرانی یعنی بانک ملی و بانک صادرات که به ایرانی‌ها خدمات ارائه می‌کردند هنوز در امارات مشغول به کارند. مقام‌های وزارت اقتصاد امارات درباره سیاست‌های تحریمی اظهار نظر نکرده‌اند.
بانک مرکزی ایران ماه گذشته اعلام کرده بود که بانک‌های اماراتی دیگر تسهیلات تراکنشی برای تجار ایرانی فراهم نمی‌کنند. بانک مرکزی گفته بود تهران به دنبال آلترناتیو‌های منطقه برای جایگزینی بانک امارات به عنوان بانک مرکزی برای فعالیت‌های بانکی در منطقه است.
اداره بهداشت دبی (DHA) نیز امروز در اطلاعیه‌ای رسمی به رسانه‌های این کشور توقف خدمات بیمه‌ای به بیمارستان ایرانیان را به اطلاع همگان رسانده است.
اکبر ترکان مشاور ویژه رییس جمهور ایران در اظهاراتی گفته است که تحریم‌هایی که امروز اعمال می‌شود سخت‌تر و پیچیده‌تر از تحریم‌های گذشته است.
جمعیت ایرانی‌های مقیم امارات تقریبا ۲۰۰ هزار نفر برآورد شده و با توجه به حجم ارتباطات ایران و امارات که به یک قرن پیش بر می‌گردد، دبی را وادار کرده که از تحریم‌ها خارج شود. تجار ایرانی راهی برای ادامه تجارت خوب پیدا کرده‌اند؛ برخی از آنها از افرادی با ملیت‌های دیگر برای جابجایی پول‌هایشان به خارج یا مبادله‌های تهاتری بدون نیاز به پرداخت استفاده می‌کنند.
در تحریم‌های دور قبل، در دوران اوباما، تحریم‌ها به سختی این بار اعمال نمی‌شد و چندین بانک کوچک از تحریم‌ها معاف شده بودند و کانال‌های تجاری باز بود. دولت ترامپ به نظر مسیر سخت‌تری را علیه تهران در پیش گرفته است.
اعضای شورای تجارت ایرانیان از ۵۰۰ نفر در سال ۲۰۱۱ به ۵۰ نفر تقلیل پیدا کرده است. بخشی از آن به این دلیل است که تجار نسبت به ارتباط با این گروه در ایام تحریم بی میلند. برخی از تجار ایرانی نیز به کشور‌های دیگر از جمله ترکیه و اروپا نقل مکان کرده‌اند.
حسن اسرار حقیقی یکی از اعضای این گروه تجاری گفته است سرمایه گذاران به دنبال بهترین شرایط ممکن و وضعیت زندگی و تجاری بهتر هستند و هر گاه با چنین مشکلاتی مواجه می‌شوند به دنبال آلترناتیو می‌گردند.