شوک کرونا به جواز کسب رسید. آمار منتشرشده توسط «صمت» نشان می‌دهد صدور و تمدید پروانه‌های صنوف در پایتخت ۴۰درصد در میانه بهار ۱۴۰۰ سقوط کرده است. اگر نگاهی به آمار کل کشور نیز داشته باشیم، میزان افت صدور و تمدید پروانه‌های اصناف ۲۹درصد برآورد شده است. به نظر می‌رسد تعطیلی‌های مکرر اصناف در عصر کرونا به کاهش جذابیت برای دریافت جواز کسب منجر شده است. در عین حال، گرایش مردم به خریدهای آنلاین در دوران کرونا نیز در افت تقاضا برای پروانه‌های صنفی موثر بوده است.
آیا متقاضیان ورود به بازار کار تمایل کمتری برای فعالیت در رسته‌های صنفی دارند؟ ارزیابی آمارهای وزارت صمت درباره پروانه‌های اصناف نشان می‌دهد صدور پروانه کسب در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال نسبت به دو ماه سال گذشته کاهش داشته است. علاوه بر این، بخش دیگری از آمار بیانگر آن است که مجموع صدور و تمدید پروانه‌های اصناف در این بازه زمانی کمتر از دو ماه سال ۹۹ بوده است. به عبارت دیگر، ریشه غلط برای مدیریت کرونا و تعطیلی مکرر صنوف باعث کاهش جذابیت دریافت جواز کسب در پایتخت و سایر استان‌ها شده است، به‌گونه‌ای که به‌عنوان مثال در استان تهران شاهد کاهش حدود ۴۰ درصدی صدور و تمدید پروانه‌های صنفی بوده‌ایم. این در حالی است که کارشناسان عنوان می‌کنند چنانچه یک بار به‌صورت اصولی مانند سایر کشورها از شیوه قرنطینه استفاده می‌شد و مدیریت درست اتفاق می‌افتاد، انگیزه متقاضیان برای ورود به این بخش اقتصادی بیشتر بود. البته نمی‌توان نقش تغییر سبک و سیاق زندگی را نیز در این باره نادیده گرفت. گرایش مردم به خرید آنلاین در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه در دوران شیوع ویروس کرونا می‌تواند دلیل دیگر افت تقاضا برای پروانه‌های صنفی باشد.
شیوع ویروس کرونا رسته‌های صنفی را بیش از سایر بخش‌های اقتصادی تحت تاثیر قرار داده است، به‌گونه‌ای که تعطیلی‌های مقطعی و بلندمدت اصناف در دوره شیوع ویروس کرونا به این گروه اقتصادی آسیب‌های جدی وارد کرده است. از این رو به نظر می‌رسد یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌میلی متقاضیان ورود به بازار کار برای فعالیت در رسته‌های صنفی، پیش‌بینی‌ناپذیر بودن وضعیت صنوف است. آمارهای وزارت صمت بیانگر آن است که از میان ۳۱ استان به علاوه جنوب کرمان در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال، ۲۷ استان با کاهش صدور و تمدید پروانه‌های صنفی روبه‌رو بوده‌اند. همچنین تمدید و صدور پروانه‌های صنفی در اتحادیه‌های کشوری در دو ماه امسال با کاهش کمتر از نیم درصد مواجه شده و به ۳۴۶ فقره در این بازه زمانی رسیده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد استان‌های تهران، خراسان، اصفهان، مازندران و فارس در مدت زمانی مورد بررسی، بیشترین تعداد پروانه‌های صنفی را صادر کرده‌اند.
پروانه‌های صنفی صادره و تمدیدی
آمارهای دو ماهه وزارت صمت نشان می‌دهد در دو ماه ابتدایی سال جاری ۶۵ هزار و ۷۲۰ پروانه صنفی تمدید و صادر شده است، این در حالی است که در دو ماهه سال ۹۹ این رقم ۹۲ هزار و ۶۲۶ فقره بوده است. بنابراین صدور و تمدید پروانه صنفی در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۹ درصد افت داشته است. در عین حال تعداد پروانه‌های تمدیدی و صادره در اردیبهشت ۱۴۰۰به ۴۵ هزار و ۸۵۸ فقره می‌رسد، این در حالی است که در فروردین۱۴۰۰ تنها ۱۹هزار و ۸۶۲ فقره پروانه تمدید و صادر شده بود. بنابراین رشد نزدیک به ۱۳۱درصدی تمدید و صدور پروانه صنفی را در اردیبهشت امسال نسبت به فروردین شاهد بوده‌ایم.
استان‌های پیشتاز
در دو ماه نخست امسال، در تهران بیشترین پروانه صنفی تمدید و صادر شده است. در این بازه زمانی در استان تهران ۷هزار و ۸۶۰ پروانه صادر و تمدید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۴۰درصد کاهش داشته است. همچنین در اردیبهشت امسال ۵هزار و ۷۰۱ فقره پروانه کسب در این استان صادر و تمدید شده که نسبت به فروردین امسال رشد ۱۶۴ درصدی را تجربه کرده است.خراسان‌رضوی دومین استانی است که بیشترین پروانه صنفی را صادر و تمدید کرده است. در بازه زمانی دو ماه ابتدایی امسال، ۵هزار و ۳۷۱فقره پروانه در این استان صادر و تمدید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ۴۶درصدی داشته است. در اردیبهشت ۱۴۰۰ نیز ۴هزار و هشت فقره پروانه در این استان صادر و تمدید شده که نسبت به فروردین رشد ۱۹۴ درصدی داشته است.
اصفهان با صدور و تمدید ۴هزار و ۸۰۲ فقره پروانه صنفی، در رده سوم قرار گرفته است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ۳۶ درصدی را نشان می‌دهد. در اردیبهشت امسال هم ۳هزار و ۴۳۲فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده که نسبت به فروردین امسال رشد ۵/ ۱۵۰درصدی داشته است.استان مازندران چهارمین استان پیشتاز در صدور و تمدید پروانه صنفی است. این استان در دو ماهه امسال ۴هزار و ۶۳۴فقره پروانه صنفی صادر و تمدید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ۵/ ۶درصدی داشته است. همچنین در اردیبهشت امسال ۳هزار و ۲۵۸فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده که نسبت به فروردین امسال نزدیک به ۱۳۷درصد رشد داشته است.
پنجمین استان پیشتاز در صدور و تمدید پروانه‌های صنفی، استان فارس است که در دو ماهه امسال ۳هزار و ۴۱۶فقره پروانه صنفی در این استان صادر و تمدید شده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت نزدیک به ۳درصدی داشته است. در اریبهشت امسال هم ۲هزار و ۳۷۷ فقره پروانه در این استان صادر و تمدید شده که نسبت به فروردین نزدیک به ۱۲۹درصد رشد داشته است.
رشد تمدید و صدور جواز کسب
از میان ۳۱ استان به علاوه جنوب کرمان، تنها چهار استان و جنوب کرمان دارای رشد تعداد جوازهای کسب صادره و تمدیدشده هستند. بیشترین رشد نیز مربوط به جنوب کرمان است.بر اساس آمارهای وزارت صمت، جنوب کرمان با صدور و تمدید ۴۹۱ فقره پروانه صنفی در دو ماهه امسال رشد ۹۸ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است.استان خراسان‌جنوبی نیز در بازه زمانی مذکور ۹۸۵ فقره پروانه صنفی را تمدید و صادر کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۲۱ درصد افزایش نشان می‌دهد.استان خوزستان هم در دو ماهه امسال در صدور و تمدید جواز کسب رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرده است. در این استان در این بازه زمانی ۳هزار و ۳۵۳ فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده است.در استان چهارمحال‌وبختیاری هزار و ۷۹ فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد بیش از ۱۳ درصدی روبه‌رو بوده است.استان کردستان هم در دو ماه نخست امسال در صدور و تمدید جواز کسب رشد بیش از دو درصدی داشته است. در این بازه زمانی در این استان هزار و ۵۴۸فقره پروانه صنفی صادر و تمدید شده است.
افت صدور و تمدید جواز در سایر استان‌ها
براساس آمارهای وزارت صمت، آذربایجان‌شرقی با تمدید و صدور ۳هزار و ۳۴ فقره جواز کسب در بازه زمانی دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰، افت بیش از ۲۷درصدی را در این باره نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است.در آذربایجان‌غربی ۳هزار و ۳۷۵ فقره جواز کسب تمدید و صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت بیش از ۲۴ درصدی داشته است.در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال در استان اردبیل هزار و ۱۹۸فقره پروانه صنفی صادر و تمدید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۲درصد کاهش داشته است.صدور و تمدید جواز کسب در استان البرز با افت ۵/ ۴۸درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به هزار و ۷۱۸ فقره رسیده است.در استان ایلام ۶۹۹ فقره پروانه صنفی در دو ماه اول امسال تمدید و صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۱۶ درصد کاهش داشته است.
در این بازه زمانی در استان بوشهر هم هزار و ۱۶۲فقره جواز کسب صادر و تمدید شده که نسبت به بازه مشابه افت ۱۹ درصدی داشته است.صدور و تمدید جواز صنفی در استان خراسان‌شمالی هم با افت بیش از ۵ درصدی نسبت به بازه مشابه سال گذشته به ۸۱۴ فقره رسیده است.در استان زنجان در دو ماه ابتدایی امسال ۸۹۷فقره پروانه صنفی صادر و تمدید شده که نسبت به دو ماه نخست سال قبل بیش از ۸ درصد افت داشته است.
در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال در استان سمنان ۸۲۸ فقره جواز کسب صادر و تمدید شده که نشان‌دهنده کاهش بیش از ۱۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.هزار و ۳۳۲فقره جواز کسب نیز در این بازه زمانی در استان سیستان‌وبلوچستان صادر و تمدید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۳ درصد افت داشته است. در استان قزوین در دو ماهه امسال ۹۶۱ فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت ۵/ ۳۲ درصدی داشته است. استان قم نیز در این بازه زمانی ۶۵۳ فقره جواز کسب صادر و تمدید کرده که نشان‌دهنده افت بیش از ۵۱ درصدی نسبت به بازه مشابه سال قبل است.
در استان کرمان هزار و ۷۹۶فقره پروانه صنفی تمدید و صادر شده که نسبت به دو ماه نخست سال قبل افت نزدیک به ۲۶ درصدی را تجربه کرده است.هزار و ۴۲۵فقره جواز کسب هم در دو ماه نخست امسال در استان کرمانشاه صادر و تمدید شده که نسبت به بازه مشابه افت نزدیک به ۵۶ درصدی داشته است.در کهگیلویه‌وبویراحمد نیز ۴۶۲ فقره پروانه صنفی صادر و تمدید شده که کاهش نزدیک به ۳۳درصدی را نشان می‌دهد.همچنین صدور و تمدید این جواز با افت بیش از ۲۵ درصدی در استان گلستان به هزار و ۸۳۸ فقره و با کاهش بیش از ۳۳ درصدی در استان گیلان به ۲هزار و ۷۸۹فقره رسیده است.هزار و ۳۶۰فقره پروانه صنفی نیز در استان لرستان، هزار و ۳۶۹فقره در استان مرکزی، هزار و ۱۳۹ فقره در استان هرمزگان، هزار و ۶۹۶ فقره در استان همدان و هزار و ۲۹۰ فقره در استان یزد صادر و تمدید شده که به ترتیب نسبت به مدت مشابه سال گذشته افت های ۲/ ۲۸ درصدی، ۵/ ۵۲ درصدی، ۶/ ۲۷ درصدی، ۹/ ۳۸ درصدی، ۶/ ۲۷ درصدی و ۳/ ۴۴درصدی را تجربه کرده است.