مدیران ساختمانی با شرکت در یک فرآیند پرسش و پاسخ مکتوب درباره اوضاع ساخت و ساز، «شرایط بازار ملک» در اولین ماه پاییز و همچنین «برداشت خود از آینده (انتظارات)» را اعلام کردند.
به گزارش کارشناسان املاک چهارخانه آورده شده از «دنیای اقتصاد»، اتاق تعاون ایران با تحقیق مکتوب از مدیران ساختمانی در قالب تهیه پرسشنامه حاوی ۱۲ سوال درباره بخش مسکن و ساختمان، وضعیت بازار ساخت و ساز‌های مسکونی و پروژه‌های عمرانی را در ماه مهر مورد بررسی قرار داده است. این تحقیق، وضعیت متغیرهای بازار ملک و ساختمان در مهر امسال نسبت به شهریور (تغییرات ماهانه) را مورد سوال قرار داده و در عین حال نگاه فعالان ساختمانی به ماه آبان به‌عنوان علامتی از «جهت انتظارات» را جویا شده است.
نتایج این تحقیق که اولین بار برای مهر ۹۸ انجام شده و قرار است ماهانه با عنوان شاخص مدیران خرید - شامخ - در بخش مسکن، سنجش و منتشر شود، حاکی است: ماه گذشته فعالان ساختمانی از بابت «سرعت اجرای پروژه‌ها» و «هزینه خرید مصالح ساختمانی» شرایط بهتری را نسبت به ماه قبل از آن –شهریور- تجربه کردند اما در پارامترهای مهمی همچون «فروش»، «قیمت تمام‌شده ساخت»، «حجم فعالیت و سفارش کار» و همچنین «موجودی واحدهای آماده فروش از یک سو و ناتمام ماندن پروژه‌ها از سوی دیگر» با وضعیتی بدتر از شهریور روبه‌رو بودند. بدترین وضعیت به لحاظ بیشترین تغییر منفی پارامتر در فاصله شهریور تا مهر به «پروژه‌های در نوبت عرضه و ناتمام» مربوط می‌شود. فعالان ساختمانی به دلیل رکود مسکن و نبود متقاضی موثر خرید در ماه‌های اخیر با مشکل فروش روبه‌رو هستند که پیامد آن به شکل افزایش ساختمان‌های آماده عرضه بروز کرده است.
از سوی دیگر کمبود نقدینگی در اختیار سازنده‌ها ناشی از کاهش فروش آنها باعث ناتوانی از تکمیل پروژه‌های ناتمام شده است. پاسخ‌های مدیران ساختمانی در این تحقیق همچنین نشان می‌دهد: اگر چه هزینه خرید مصالح ساختمانی کاهش پیدا کرده اما به دلیل تورم زمین، قیمت تمام شده ساخت در مهر ماه نسبت به شهریور افزایشی بوده است. با این حال سرعت ساخت در فاصله شهریور تا مهر، به میزان خیلی خفیف بیشتر شده است. فعالان ساختمانی در مهر ماه نسبت به شرایط ماه آبان، خوش‌بین بوده‌اند و انتظارات آنها حکایت از بهبود اوضاع در میانه پاییز نسبت به ماه اول پاییز داشته است. به نظر می‌رسد توقف روند بدترشدن معاملات ملک در مهر دست‌کم در تهران در «انتظارات مثبت» سازنده‌ها نقش داشته است.
شاخص «شامخ» در بازه عددی صفر تا ۱۰۰ براساس پاسخ مدیران ساختمانی به سه گزینه «بهترشدن»، «عدم تغییر» و «بدترشدن» وضعیت و درصد پاسخ‌ها در هر گزینه، محاسبه می‌شود. شاخص صفر، بدترشدن و شاخص ۱۰۰ بهترشدن وضعیت نسبت به ماه قبل را نشان می‌دهد. شاخص ۵۰ بیانگر عدم تغییر است. اعداد بالای ۵۰، بهبود وضعیت و پایین‌تر از آن، نابه‌سامانی اوضاع را نشان می‌دهد.